środa, 30 kwietnia 2014

Gród w Grzybowie

Grzybowo – wczesnośredniowieczne grodzisko w Grzybowie (województwo wielkopolskie, powiat wrzesiński, gmina Września), 7 km na północny wschód od miasta Wrześni, zlokalizowane w południowej części wsi zwanej Rabieżyce. Od 1997 wchodzi w skład Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy jako Oddział Rezerwat Archeologiczny – Gród w Grzybowie.

Grzybowo zaprasza do grodu

„Kuj żelazo póki gorące” – to temat pierwszego z trzech grzybowskich spotkań z archeologią, które odbędzie się w sobotę 3 maja na terenie grodu.

Słowiańskie wystąpienia antykościelne

Ekspansja chrześcijaństwa na Słowiańszczyznę w IX-XI wieku musiała prowadzić nieuchronnie do zniszczenia wszelkich rodzimych wierzeń, jakie dotąd wytworzyła i jakimi żyła. Chrześcijaństwo triumfujące nie toleruje współistnienia religii, wierzeń i bogów. Zrazu spotkało się to ze zdziwieniem tolerancyjnego politeizmu. Kiedy jednak zrozumiano, że jedyny rodzaj stosunków na jaki skazuje chrześcijaństwo jest śmiertelną walką, przywiązani do „religii ojców", czyli po prostu do tradycji i swoistego kręgosłupa ideowo-kulturowego, podjęli walkę.

poniedziałek, 28 kwietnia 2014

niedziela, 27 kwietnia 2014

„Powstanie ludowe” czyli Reakcja Pogańska a historiografia polska

W czasach najnowszych „powstaniu ludowemu” po raz pierwszy szerzej przyjrzał się Stanisław Zakrzewski (rok 1919). Jego początku nie łączył ani z rokiem 1031, choć dostrzegał „pogański żywioł”, na którym jakoby oparł się Bezprym, ani z datą 1034, rokiem śmierci Mieszka II. Jego zdaniem, w zamęcie po roku 1034 miał się objawić na wpół legendarny „Bolesław Zapomniany”, rzekomy kolejny syn Bolesława Chrobrego, w którego historyczność wątpi większość naukowców. To on miałby jakoby władać Polską w latach 1034 – 1038, do najazdu Czechów Brzetysława, i dopiero około 1037 – 1038 roku wygnać z kraju Kazimierza z matką Rychezą.

Mieszko II

sobota, 26 kwietnia 2014

Słowianie - odchylenie nacjonalistyczne?

Przeciętny Polak więcej wie o religii starożytnych Greków i Rzymian, niż o wierzeniach Słowian. Każdy (czy to nie przesadny optymizm z mej strony?) absolwent gimnazjum zna Zeusa i Jowisza, Herę i Junonę, Artemidę i Dianę, a może nawet Hefajstosa i Wulkana. W końcu to są nasze wspólne europejskie korzenie, czyż nie?


Idę o zakład, że na jednego słowiańskiego boga jesteśmy w stanie wymienić co najmniej dziesięciu greckich bogów czy herosów. I wynika to nie tylko z różnicy w wielkości panteonów. W polskiej szkole nie uczą na pewno o słowiańskich bóstwach równie intensywnie, jak o greckich, rzymskich, egipskich, skandynawskich czy nawet sumeryjskich. Walka z pogaństwem zakończona pełnym sukcesem…

Symbolika Słowiańskiej odzieży

Od niepamiętnych czasów Słowianie wierzyli, że ubranie, które zostało wykonane prawidłowo i z uczuciem nie tylko zdobi człowieka, ale daje również ochronę przed złymi siłami.


obraz

piątek, 25 kwietnia 2014

Neopogaństwo, Rodzimowierstwo i Pseudorodzimowierstwo - cz.II

Pozostałe nieścisłości i przekłamania.


Jednym z najcięższych, powtarzających się co jakiś czas zarzutów jest to, jakoby pogaństwo legło u podstaw hitleryzmu. Niewątpliwie Hitler w swej polityce dopuszczał pewne elementy okultyzmu (a zapewne kilka osób z jego najbliższego otoczenia można wręcz uznać za fascynatów tegoż), ale chodziło tu głównie o aspekty (niekoniecznie nawet związane choćby z mitologią nordycką czy nawet pogaństwem jako takim) mające zapewnić mu utrzymanie lub pogłębienie już posiadanej władzy (tudzież w opisany wyżej sposób uwiarygodnić jego polityczne aspiracje). Trudno tu jednak mówić o podstawach... Hitler dorastał w rodzinie katolickiej. Pomimo wyraźnej postawy antyklerykalnej spośród wyznań chrześcijańskich faworyzował protestantyzm (uznając go za najbardziej otwarty na reinterpretację). Co więcej, na potrzeby nazizmu został stworzony, wręcz specjalnie spreparowany, system wierzeń oparty na terminologii chrześcijańskiej - tzw. "pozytywne chrześcijaństwo".6 Kwestie religijne bowiem (niezależnie od rodzaju) Hitler traktował głównie w sposób instrumentalny, użyteczny dla swej polityki. Rząd III Rzeszy po prostu zwyczajnie wykorzystywał wszystko to, co we własnym mniemaniu mogło wspomóc ich dążenia do dominacji (jak np. podpisanie konkordatu z Kościołem Katolickim). To co nie przystawało do tych dążeń lub też wyraźnie mogło im zaszkodzić było bezwzględnie eliminowane - nie bez powodu w 1937 roku politycy z NSDAP podjęli kampanię przeciw wszystkim tzw. organizacjom okultystycznym, które mogły stać się zalążkiem opozycji wobec nazizmu.


Neopogaństwo, Rodzimowierstwo i Pseudorodzimowierstwo - cz.I

Rzecz o błędnych przekonaniach na temat rodzimowierstwa pochodzących z zewnątrz.


Jako rodzimowierca stosunkowo często spotykam się ze stanowiskiem wykazującym niezrozumienie podstawowych pojęć związanych z reprezentowanym przeze mnie systemem wyznaniowym. Potoczne, a przy tym niezbyt precyzyjne określenie "neopogaństwo" mylone jest (lub wręcz błędnie traktowane jako synonim) z "rodzimowierstwem". To drugie z kolei dość powszechnie łączone jest częściej z polityką (zazwyczaj z poglądami skrajnie prawicowymi lub wręcz skrajnie nacjonalistycznymi) niż kojarzone z rzeczywistą wiarą. Czym tak naprawdę jest neopogaństwo tudzież rodzimowierstwo, a czym nie jest? W czym te dwa pojęcia wykazują podobieństwa, a w czym różnice? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym opracowaniu.




czwartek, 24 kwietnia 2014

Czy tzw. pogaństwo (systemy etniczne traktowane zbiorczo) może konkurować z monoteizmami?

Religiami uniwersalistycznymi, religiami światowymi, nazywa się te systemy wyznaniowe, które w odróżnieniu od religii narodowościowych, plemiennych, etnicznych i rodzimych, obejmują w swoim założeniu wszystkich ludzi. Uniwersalizm wyznaniowy kojarzony jest zwykle z globalnymi religiami monoteistycznymi, które przejawiają szczególną tendencję do nawracania osób spoza swojego kręgu kulturowego.

wtorek, 22 kwietnia 2014

Ryczyn. Wymarłe grodzisko

Powstała długo przed lokacją Brzegu i Oławy osada na prawym brzegu Odry wciąż kryje tajemnice i budzi ciekawość nie tylko wśród archeologów, ale i zwykłych mieszkańców interesujących się dawnymi dziejami.

W Ryczynie znaleziono kolejny średniowieczny kurhan

Na terenie grodu pierścieniowatego w Ryczynie (woj. dolnośląskie) archeolodzy odkryli relikty kurhanu sprzed tysiąca lat. Znalezisku towarzyszyła ogromna liczba fragmentów naczyń ceramicznych – ponad 50 tys.

poniedziałek, 21 kwietnia 2014

Rękawka, czyli skok z XXI wieku we wczesne średniowiecze

Rekonstrukcja. Własnoręcznie uszyte ubrania, wykonana broń, przygotowane jedzenie i namioty. Tak krakowscy rekonstruktorzy z drużyn historycznych przygotowują się do udziału w tegorocznych obchodach tradycyjnego święta rękawki.

Rękawka, czyli skok z XXI wieku we wczesne średniowiecze

sobota, 19 kwietnia 2014

Dawna osada obronna w Gostchorzu




Widok na miejsce po osadzie Gostchorze
Foto: Jarosław Wnorowski


W okolicach Gostchorza w drugiej połowie VII w. wzniesiono osadę obronną, która zlokalizowana była na niedostępnym cyplu stromej krawędzi pradoliny rzeki Odry i zajmowała powierzchnię 40x100m. Grodzisko ogrodzone było fosą o szerokości około 15m. Badania archeologiczne potwierdziły, iż gród Gostchorza wyprzedzał w czasie założenie grodu krośnieńskiego o około 100 lat. Dwuczołowy gród, powiązany funkcjonalnie z warownią krośnieńską i związane z nim osadnictwo otwarte dało zapewne początek XIII – wiecznej wsi.

piątek, 18 kwietnia 2014

Zanim powstało miasto – początki Radomia



Wystawa pt. „Zanim powstało miasto – początki Radomia” jest stalą ekspozycją, ukazującą początki słowiańskiego osadnictwa na terenie Radomia oraz jego rozwój do XIV wieku.


Pierwsi Słowianie pojawili się w dolinie rzeki Mlecznej prawdopodobnie w końcu VIII w.n.e . Wykarczowali nadrzeczny las i założyli  osadę o charakterze rolniczo – hodowlanym (stanowisko 2).  Jej zabudowa była rozproszona, a składała się z naziemnych chat o konstrukcji zrębowej. Śladami działalności gospodarczej mieszkańców są m. in. 3 drewniane chlewiki i zbiornik z płata kory wypełniony żołędziami. Plecionkowe płotki wyznaczały  działki uprawne lub zagrody dla bydła.


W IX wieku, nieco dalej na południe, założono osadę hutniczą funkcjonującą do schyłku XII wieku (stanowisko 6).
Grób z cmentarzyska XI - XII w.

XVII Funeralia Lednickie już wkrótce

"Cmentarzyska - relacje społeczne i międzykulturowe" to tytuł kolejnego spotkania w ramach interdyscyplinarnego cyklu „Funeralia lednickie”. Konferencja odbędzie się dniach 14-15 maja w siedzibie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
Foto: Materiały prasowe

Organizatorzy ogłosili pełen program wydarzenia. Jeszcze do końca kwietnia można zgłaszać chęć udziału.

środa, 16 kwietnia 2014

Gród w Krośnie Odrzańskim i osada obronna Gostchorze





Makieta grodu w Krośnie Odrzańskim
Foto: Pawel Janczaruk
Źródło: www.gazetalubuska.pl


Z badań historycznych, osadniczych i archeologicznych wynika, że największy obszar środkowego Nadodrza należał do plemienia Dziadoszan. Według źródeł pisanych, które w sposób dokładny poświadczają istnienie Dziadoszan, przypisuje się im 20 okręgów grodowych. Dominuje pogląd, że osadnictwo Dziadoszan skupiało się wzdłuż lewego brzegu Odry z tym zastrzeżeniem, że północno-zachodni zasięg osadnictwa tego plemienia jest szczególnie sporny.

Unikatowe średniowieczne monety na wystawie w Poznaniu





Awers i rewers monety Dvx Inclitvs.
Fot. Z. Bartkowiak


Pięć nieznanych do tej pory egzemplarzy denarów Bolesława Chrobrego można obejrzeć na nowej wystawie czasowej w poznańskim Muzeum Archeologicznym. Ekspozycja „Srebra Chrobrego” potrwa do końca maja.

poniedziałek, 14 kwietnia 2014

Zobacz gnieźnieński gród z XI wieku w 3D na smartfonie!

Przedromańska katedra, chata zrębowa, łaźnia parowa... A wszystko w 3D. Aplikacja "W gnieźnieńskim grodzie" zdobyła główną nagrodę w konkursie Mobile Trends Awards 2013 w kategorii "Aplikacja mobilna - edukacja". Można z niej skorzystać w Muzeum Początków Państwa Polskiego - lub na własnym smartfonie czy tablecie.

Los, dola, fatum w wierzeniach Słowian



Trzy Zorze

Odwieczny sporny aspekt... Czy nasza przyszłość jest z góry przesądzona i wytyczona, czy też jesteśmy kowalami swojego losu i mamy kilka (zależnych od naszego wyboru) alternatywnych, możliwych przyszłości? Czy jest siła wyższa, w swym absolucie znająca wcześniej każdy nasz krok, czy też wszystko to wyłącznie zbieg okoliczności? Czy istnieje w ogóle coś takiego jak zbieg okoliczności? Czy też może zbiegiem okoliczności człowiek nazwa coś, co jest wynikiem drobnych, pozornie nie powiązanych ze sobą licznych zależności, które rozpatrywane osobno, w oderwaniu od pozostałych, wydają się mało istotne?

piątek, 11 kwietnia 2014

Międzynarodowy Zjazd Wojowników Słowiańskich przechodzi do historii

Międzynarodowy Zjazd Wojowników Słowiańskich w Grzybowie nie będzie już organizowany. Po jednej z największych imprez historycznych w kraju pozostaną piękne wspomnienia.

Związek Wielecki

Największe terytorium zajmował Związek Wielecki. Byli też Wieleci za czasów Karola Wielkiego uważani za najpotężniejszy lud nad południowym brzegiem Bałtyku.


W źródłach karolińskich występują oni często pod nazwą Wiltzi, Vultzi, Welatabowie. Siedziby ich rozpościerały się nad środkową Łabą w górę od ujścia Eldeny. Na północy graniczyli ze związkiem obodryckim wzdłuż Stepienicy (prawego dopływu Łaby), Jeziora Moryckiego i rzeki Warnawy. Dalej granica szła brzegiem morza na wschód.Wschodnie i południowe granice związku wieleckiego trudne są do bliższego sprecyzowania. Ulegały one zresztą pewnym zmianom na przestrzeni dziejów.



czwartek, 10 kwietnia 2014

O etymologii nazwy Wieletów



źródło: SLAVIC POWER


Wieletami albo Lucicami nazywano plemiona słowiańskie mieszkające na zachód od Odry. W przekazach łacińskich nazwa ta występuje w postaci Veletabi wywodzącej się od słowiańskiego *Veletove. Zbliżona nazwa Oueltai występuje już u Ptolemeusza i oznacza lud mieszkający gdzieś niedaleko ujścia Wisły, w sąsiedztwie Wenetów. Czy mogło chodzić o ten sam etnonim?

wtorek, 8 kwietnia 2014

Wykład popularnonaukowy o Jaćwingach

„We włości księcia Ŝjurpy. Rzecz o wczesnośredniowiecznej Jaćwieży” to tytuł kolejnego popularnonaukowego spotkania organizowanego przez Instytutu Archeologii UW w ramach projektu „Cała wstecz! ...bo przeszłość ma przyszłość!”. Spotkanie odbędzie się 11 kwietnia 2014 r. w Warszawie.
Jaćwingowie
Źródło: goldap.org.pl

Paweł Skóra - Demonologia Słowian: Wszystko co było, nim stopa Bogów zstąpiła na świat

U początkach swojej bytności Słowianie wierzyli w szereg istot nadprzyrodzonych. Ich wiara opierała się na istnieniu duchów zmarłych i kultach w związku z nimi  sprawowanych. Również zadziwiały ich zjawiska przyrodnicze, należy tu powiedzieć, iż były nieposkromione tym samym tajemnicze, ciekawe a w konsekwencji magiczne. Szczególnie niewytłumaczalnymi jeszcze w tamtym czasie w sposób naukowy były zjawiska przyrodnicze np.: burze z piorunami czy pełnie.

Rusałka
Autor: Ivan Bilibin

W późniejszym okresie wytworzył się cały panteon bóstw. Więc nie ulega wątpliwości, że religia Słowian była politeistyczna. Wykreowanie wierzeń wywodzi się ściśle z trybu życia, a dokładniej z rolnictwa. Ten tryb bytu przyczynił się do fascynacji przyrodą, strachem za nią idącym, ale również dobrem jakie czyniła dla ludzi.

niedziela, 6 kwietnia 2014

Skansen w Trzcinicy - Karpacka Troja

Warownia w Trzcinicy istniała w tym samym czasie, co kultura mykeńska, jednak gdy w Ilionie toczyła się wojna o Helenę, swój okres świetności miała już za sobą.
Warowny gród w Trzcinicy koło Krosna nazywany jest "Karpackimi Mykenami" przede wszystkim dlatego, że powstał w tym samym czasie co warownie wznoszone przez Mykeńczyków w Grecji. "Troją Północy" czy "Karpacką Troją" nazywany jest w odniesieniu do legendarnej Troi. Z wzgórza, z którego niegdyś spoglądali na okolicę waleczni wojowie epoki brązu a potem Słowianie, dziś nadal rozciąga się piękny widok.



Bornholm - wyspa Skandynawów i Słowian



Bornholm - niewielki skrawek lądu położony na Morzu Bałtyckim, 100 km od wybrzeży polskich i 30 od skandynawskich. Właśnie ze względu na swoją wyjątkową lokalizację stanowił we wczesnym średniowieczu ważny punkt na szlaku prowadzącym z Północy do ujścia Odry. Mimo tak ważnej roli, kwestia Bornholmu nie skupia większej uwagi badaczy po obu stronach Bałtyku, dotąd nie powstała żadna praca szerzej zajmująca się tą problematyką.



Klify na Bornholmie
Źródło: http://sail-pol.pl/

Słowiański gród Wielki Radzim (Radomin) - Groß Raden

Gross Raden (Wielki Radzim) to znajdujący się na terenie dawnej osady Słowian Zachodnich pochodzącej z IX lub X wieku n.e. skansen archeologiczny położony w Meklemburgii nieopodal Sternberga.



Krótka historia wybranych głównych grodów na ziemiach polskich do 1039 roku

1. Gniezno




Najstarsze dzieje Gniezna ściśle wiążą się z legendarną Górą Lecha i znajdującym się na niej piastowskim grodem. Gall Anonim tak wyjaśnia pochodzenie nazwy Gniezno: „Był mianowicie w mieście Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle co gniazdo…”. Obecnie nazwa miasta wyprowadzana jest nie od legendarnego gniazda, ale od cech charakterystycznych geograficznego położenia grodu w tamtym okresie. Gniezno leżało na wzgórzu, które od południa, zachodu i północy otaczało jezioro, a od wschodu w jarze płynął strumień obecnie zwany Srawą. W wyniku najnowszych badań archeologicznych, analiz dendrochronologicznych, badań geomorfologicznych i datowania zespołów ceramik, wydzielono cztery podstawowe fazy rozwojowe gnieźnieńskiego kompleksu osadniczego. Stwierdzono także w obrębie Góry Lecha istnienie pierwotnie dwóch sąsiadujących ze sobą szczytów; pierwszy w okolicy kościoła św. Jerzego, drugi pod obecną katedrą.

piątek, 4 kwietnia 2014

Grody piastowskie





Artykuł ten jest próbą systematyzacji różnych typów umocnień obronnych stosowanych przez Słowian Wschodnich i Zachodnich we wczesnym średniowieczu. Słowian Południowych pomijamy, gdyż dość szybko zaczęli zapożyczać antyczne sposoby budowy zamków. Będziemy rozważać okres od przybycia Słowian na nasze tereny (оk. VI w. n.e.) do wprowadzenia zaawansowanych technik budowy przy użyciu kamienia i cegły (XII-XIII w.).

Słowiańskie windaskipy z Rugii

Statki handlowe Słowian zachodnich (koraby) dopływały nawet do Holandii i na daleką północ, gdzie napotykały góry lodowe. Słowianie handlowali m.in. niewolnikami oraz futrami. Kupiectwo było bardzo dochodowe, o czym świadczy budowa licznych grodów.


Replika obodrzyckiej łodzi z Wallmuseum w Oldenburgu (Źródło: wikipedia)

czwartek, 3 kwietnia 2014

Piastowie pochodzili z Moraw? Dr Sikorski kontruje tezę prof. Urbańczyka

Tradycja długo pamiętała o obcym pochodzeniu władców. U rzekomo „mojmirowskich” Piastów uderzający byłby zatem brak tej pamięci – pisze dr hab. Dariusz Andrzej Sikorski o tezie zakładającej, że wbrew relacji Galla Anonima Piastowie nie byli miejscowym rodem, ale pochodzili od rządzących państwem wielkomorawskim Mojmirowiców.

środa, 2 kwietnia 2014

O nazwach Słowian

Kiedyś zobaczyłem pewien “występ” Maxa Kolonko, który oficjalnie ogłosił w mediach, że słowo “Słowianin” znaczy “niewolnik”. Pomijam pochodzenie i intencje tego pana, niemniej czas wytoczyć twarde argumenty językoznawców.




Aleksander Macedoński był Słowianinem?

Jeden z najwybitniejszych wodzów starożytności wcale nie był Macedończykiem. Z najnowszego odkrycia amerykańskich historyków wynika, że Aleksander Macedoński to tak naprawdę Aleksander Słowiański.







wtorek, 1 kwietnia 2014

Normano-Polacy

Pochodzenie skandynawskie Piastów zaczęto zamazywać 
w 1038 roku. Opisano je jako reakcję pogańską. A tak naprawdę to był zryw autochtonów przeciw najeźdźcom.

Mieszko I aniołem nie był. Musiał budzić respekt Normanów



Martwię się o pana. W najlepszym razie zostanie pan uznany za manipulatora, w najgorszym – za zdrajcę, który chce wywieść pochodzenie Piastów od wikingów. To hitlerowcy powtarzali, że Słowianie nie są zdolni do tworzenia państw. Dawno temu Niemcy uważali Mieszka za Germanina.