środa, 12 marca 2014

13.03-20.03 Tydzień Jarowita

Jarowit to Bóg wiosny i wojny. Jarowit to był młody bóg przejmujący moce i imiona od boga ojca (Jasza). Jako Młode Słońce pokonywał zimowe ciemności i pierwszymi uderzeniami piorunów budził wiosnę. Umożliwiał więc zasiewy pól, oraz rozpoczęcie działań wojennych.




Jarowit przez historyka Herborda zrównany z Marsem. Możliwe, że był kiedyś wojowniczym i destrukcyjnym aspektem Jaryły, z czasem czczonym jako odrębny bóg.


Atrybutem Jarowita jest tarcza będąca wróżbą zwycięstwa.






Główny kult Jarowita znajdował się wokół Wołgoszczyzny (miasto niemieckie położone na północnym-wschodzie w kraju związkowym Maklemburgia-Pomorze) i Hobolinie (miasto w środkowych Niemczech, położone w kraju związkowym Saksonia-Anhalt).

Świętym zwierzęciem Jarowita był biały koń, posiadał złotą tarczę i białą szatę. Koniec Młodego Słońca przedstawiono podobnie jak w przypadku Marzanny poprzez palenie lub topienie wizerunku Jaryły/Jarowita.





Źródłosłów jego imienia jest taki sam jak Jaryły - jaru, czyli "silny, mocny, szybki"  oraz wit – „pan”. Przez historyka Herborda zrównany z Marsem. Zbieżność w znaczeniu imion, jak też wojenna funkcja obu bóstw skłania niektórych historyków do stawiania hipotezy iż Jarowit i Świętowit to jedno i to samo bóstwo. Imię bóstwa sugeruje możliwy związek ze wschodniosłowiańskim Jaryłą.


Imię to możemy spotkać w opisie wyprawy czy też misji św. Ottona na Pomorze Zachodnie. Dobrze jest też udokumentowany opis świątyni, która została zniszczona w 1128 roku przez biskupa Ottona. Leżała ona w Wołgoszczyżnie. W świątyni znajdowała się, będąca atrybutem boga, wielkich rozmiarów tarcza obita złotymi blachami, którą wynoszono jedynie na czas wojny aby zapewniała zwycięstwo. Ludzie biskupa obawiali się tłumu, który zebrał się na zewnątrz i wynosząc tarczę ze świątyni, starali się za nią schować. Kiedy ludzie zobaczyli poruszająca się tarczę, padli przed nią na twarz według kronikarza sądząc, że to sam Jarowit ją uniósł (w rzeczywistości prawdopodobnie z powodu popełnionego świętokradztwa), tym samym umożliwiając ucieczkę ludziom biskupa. Wcześniej, w Hoblinie znany już nam biskup spotkał się z świętem ku czci Jarowita.




13.03-20.03 to Tydzień Jarowita - wówczas odprawiane są modły i przywoływania Jarowita; dawniej oprowadzano po wiosce chłopca przebranego za Jarowita (tj. ubranego na biało z kłosami żyta w dłoni, siedzącego na białym koniu).


Z relacji kronikarza Ebona wiemy, że święto Jarowita obchodzono wczesną wiosną. Ku jego czci (a także Leli jego oblubienicy) kobiety i mężczyźni odbywali wiosną taniec z mieczami.











Brak komentarzy:

Prześlij komentarz