Odkryli nowe konstrukcje znajdujące się pod ziemią, ustalili przebieg wałów, potwierdzili katastrofalny w skutkach pożar średniowiecznego grodziska – zespół naukowców podsumował interdyscyplinarny projekt badań archeologicznych ufortyfikowanej osady z XI-XII wieku w Węgrach koło Malborka.
Fot. Miron Bogacki
źródło: http://naukawpolsce.pap.pl/
"Kompleks osadniczy w Węgrach był niewątpliwie kluczowym miejscem dla kształtowania się stosunków osadniczych i kulturowych na obszarze prawobrzeżnego dorzecza dolnej Wisły we wczesnym średniowieczu" – przekonuje dr Miron Bogacki z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, jeden z uczestników przedsięwzięcia.
Gród w Węgrach powstał w latach 60.–70. XI wieku. Naukowcy przypuszczają, że fakt ten należy łączyć z odzyskaniem zwierzchności nad Pomorzem przez Kazimierza Odnowiciela oraz przebudową struktur terytorialno-osadniczych, a także uzyskaniem kontroli nad istotnym szlakiem handlowym jakim był Nogat. Kres jego istnienia nastąpił w drugiej połowie XII w. Ślady pożaru, zwęglone konstrukcje elementów obronnych i budynków mieszkalnych, a także porzucony dobytek wskazują na gwałtowny upadek grodu, przypuszczalnie w skutek najazdu Prusów - wyjaśniają badacze. Naukowcy dowiedzieli się o stanowisku archeologicznym wiele, mimo że nie wbili łopaty w ziemię. W zamian zastosowali szereg tzw. metod nieinwazyjnych, czyli nie niszczących nawarstwień ziemi.
Wykonano między innymi zdjęcia lotnicze, badania geofizyczne, pomiary geodezyjne i analizę danych z LIDAR (ang. Light Detection and Ranging - jest to technika aktywnej teledetekcji działająca na zasadzie emisji w stronę powierzchni ziemi impulsów laserowych). Filmy i fotografie z lotu ptaka powstały przy pomocy zdalnie sterowanego drona (oktokoptera).
„Zdjęcia i filmy z powietrza posłużyły w pierwszym rzędzie do celów badawczych archeologów, ale też dobrze prezentują walory krajobrazowe i przyrodnicze tego terenu” – komentuje dr Bogacki.
Naukowcy przetworzyli wykonane zdjęcia do postaci fotogrametrycznej i wykonali trójwymiarowy model terenu stanowiska. Badania geofizyczne przeprowadzono za pomocą metody magnetycznej. Wszystkie zebrane dane opracowano w jednym układzie współrzędnych, dzięki czemu łatwiej można je teraz poddawać analizie i wyciągać wnioski.
Fot. Miron Bogacki
źródło: http://naukawpolsce.pap.pl/
Naukowcy poprzedzili badania terenowe analizami archiwalnych materiałów z wykopalisk, które odbyły się w latach 60.–90. XX w. Badacze przyjrzeli się też ponownie źródłom pisanym i kartograficznym, dzięki czemu udało się im znaczenie poszerzyć dotychczasową wiedzę o Węgrach.
„Dzięki zdjęciom i badaniom geofizycznym potwierdziliśmy lokalizację grodu i uzyskaliśmy informacje na temat zasięgu zespołu grodowego, a także rozmiarów grodziska. Natomiast wyniki badań magnetycznych zobrazowały spalone części grodu oraz ujawniły szereg anomalii magnetycznych zwłaszcza w obrębie podgrodzia, w strefie gdzie dotychczas nie prowadzono prac wykopaliskowych” – opowiada dr Bogacki.
Naukowcy udostępnili film podsumowujący ich dotychczasowe prace na stanowisku. Dominuje w nim prezentacja ujęć wykonanych z pokładu drona, na których widoczne jest malownicze ukształtowanie terenu.
Prace w Węgrach przeprowadzono w ramach projektu „Opracowanie i publikacja wyników interdyscyplinarnych badań archeologicznych zespołu osadniczego z XI-XII w. w Węgrach", realizowanego przez Muzeum Zamkowe w Malborku (2014-2015). Ich inicjatorem był dr Sławomir Wadyl. Nieinwazyjne prace terenowe zrealizowały firmy Studio MD oraz CadART.
Autor: szz/ agt/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz