niedziela, 6 kwietnia 2014

Skansen w Trzcinicy - Karpacka Troja

Warownia w Trzcinicy istniała w tym samym czasie, co kultura mykeńska, jednak gdy w Ilionie toczyła się wojna o Helenę, swój okres świetności miała już za sobą.
Warowny gród w Trzcinicy koło Krosna nazywany jest "Karpackimi Mykenami" przede wszystkim dlatego, że powstał w tym samym czasie co warownie wznoszone przez Mykeńczyków w Grecji. "Troją Północy" czy "Karpacką Troją" nazywany jest w odniesieniu do legendarnej Troi. Z wzgórza, z którego niegdyś spoglądali na okolicę waleczni wojowie epoki brązu a potem Słowianie, dziś nadal rozciąga się piękny widok.



Makieta grodu w Trzcinicy


Warowną osadę w Trzcinicy zbudowano na początku epoki brązu około 1700 roku p.n.e. Położona w pobliżu szlaków handlowych i rzeki Rodopy osada (zajmująca 0.6 ha) znajdowała się na niewielkim cyplu, który z trzech stron broniły przed atakami wrogów strome zbocza. Pierwotnie  otaczał ją szeroki na 2,5 metra wał ziemno-drewniany z palisadą. Jej mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, tkactwem, myślistwem i rybołówstwem.


Skansen Archeologiczny Karpacka Troja położony jest Trzcinicy, w południowo-wschodniej części Polski, w województwie podkarpackim, kilka kilometrów na północny-zachód od Jasła, nad doliną rzeki Ropy.


160 tys. zabytków


Miejsce w którym powstał Skansen należy do najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce o wyjątkowym znaczeniu dla poznania pradziejów całej Europy Środkowo-Wschodniej. W trakcie prac wykopaliskowych, zwłaszcza tych prowadzonych od 1991 r przez Jana Gancarskiego, odkryto tu ponad 160 tys. zabytków, na które składają się naczynia, wyroby z ceramiki, krzemienia i kamienia, kości i rogu, a także brązu i żelaza. Wiele z nich jest zabytkami unikatowymi, uznawanymi za wspaniałe dzieła dawnej sztuki i rzemiosła.


Karpacka Troja




W Trzcinicy odkryto jedną z pierwszych silnie ufortyfikowanych osad znanych z terenu Polski, która powstała w początkach epoki brązu, ponad 4000 lat temu! To także tu odkryto pierwszą w Polsce osadę zakarpackiej kultury Otomani-Füzesabony odznaczającej się wyraźnymi wpływami śródziemnomorskimi, datowaną na okres 1650-1350 p.n.e. Ze względu na rangę tego odkrycia, chronologię oraz wyraźne wpływy południowo-europejskie miejsce to nazwane zostało Karpacką Troją. 

Wały Królewskie

Po ponad dwóch tysiącach lat od upadku Karpackiej Troi teren ten zasiedlili Słowianie. Wznieśli oni wielki gród o powierzchni 3 hektarów, otoczony monumentalnymi wałami obronnymi, które jeszcze dzisiaj w niektórych partiach sięgają 10 m wysokości. To właśnie owo stanowisko nazywane jest "Wałami Królewskimi". Gród funkcjonował w latach 770-1030 r. n.e. Słowianie pozostawili po sobie kilkadziesiąt tysięcy zabytków, w tym wspaniały skarb srebrny, w skład którego wchodziło okucie pochwy miecza – arcydzieło rzemiosła wczesnośredniowiecznego.

Źródło: http://www.karpackatroja.pl/


Oprócz głównego wału (zwanego majdanem) zbudowano trzy kolejne pierścienie wałów w odstępach 60-70 m, które tworzyły tzw. podgrodzia. W niektórych miejscach wał poprzedzała fosa. Wały były niezabudowane, natomiast w grodzie i w podgrodziach budowano chaty częściowo wkopane w ziemie zwane "półziemiankami". Niewykluczone, że Trzcinica była we wczesnym średniowieczu siedzibą jakiegoś lokalnego władcy. 

Niezwykłe połączenie

W celu ochrony oraz udostępnienia grodziska turystom, w Trzcinicy powstał Skansen Archeologiczny Karpacka Troja stanowiący oddział Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Pomysłodawcą budowy skansenu w Trzcinicy jest Jan Gancarski – dyrektor Muzeum Podkarpackiego. Karpacka Troja to oryginalne połączenie tradycyjnej formy skansenu oraz nowoczesnej placówki muzealnej. Cały kompleks składa się z terenu grodziska oraz parku archeologicznego leżącego u jego podnóża. Na grodzisku zrekonstruowanych zostało ponad 150 m wałów obronnych, 2 bramy prowadzące do grodu (z epoki brązu i wczesnego średniowiecza) oraz 6 chat. Na terenie parku archeologicznego zlokalizowane są rekonstrukcje wioski otomańskiej z początków epoki brązu oraz słowiańskiej w wczesnego średniowiecza. Znajduje się tu także nowoczesny pawilon wystawowy z przestrzenną salą ekspozycyjną, funkcjonalną salą konferencyjną, multimedialną salą edukacyjną dla dzieci, przytulną "Salką Małego Odkrywcy" przeznaczoną dla przedszkolaków oraz zapleczem gastronomicznym, w którym serwowane będą potrawy przygotowane w oparciu o sztukę kulinarną naszych przodków. Wszystko to wzbogacone o atrakcyjny program kulturalny oraz niezwykłą atmosferę gwarantującą niezapomniane wrażenia.



Główna brama




Polecam:


TRZCINICA, KARPACKA TROJA, film dokumentalny-fabularyzowany, Polska 2010:





Reżyseria: Zdzisław Cozac
Scenariusz: Zdzisław Cozac, Jan Gancarski

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz